Ο φαύλος κύκλος των εκποιήσεων

 

Παρά τις πολλαπλές προεκλογικές και μετεκλογικές δεσμεύσεις περί του αντιθέτου, έφτασε, δυστυχώς, η ώρα των μαζικών εκποιήσεων ακινήτων. Αυτή είναι η πιο κρίσιμη ώρα της μνημονιακής διαδρομής της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο υψηλός δείκτης ιδιοκατοίκησης σε συνάρτηση με το υψηλότερο ιδιωτικό χρέος ανά νοικοκυριό στην ΕΕ δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που απειλεί συθέμελα την κοινωνική συνοχή.

Η Κυβέρνηση, υπό τη δαμόκλειο σπάθη τής μη έγκρισης της επόμενης δόσης, ετοίμασε ένα νομοσχέδιο με στόχο να αντιμετωπίσει το κολοσσιαίο πρόβλημα του τεράστιου όγκου μη εξυπηρετούμενων δανείων και συνεπώς να αποτρέψει -σε θεωρητικό επίπεδο- την κατάρρευση των τραπεζών και του Συνεργατισμού. Δυστυχώς, όμως, το νομοσχέδιο θα φέρει με μαθηματική ακρίβεια το αντίθετο αποτέλεσμα, ενώ «παράπλευρες απώλειες» θα είναι μερικές χιλιάδες συμπολίτες μας που θα μείνουν στους πέντε δρόμους.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, που ετοιμάστηκε από την Κυβέρνηση, από την 1η Ιανουαρίου 2015 θα επιτραπεί στα τραπεζικά ιδρύματα και στο Συνεργατισμό να ενεργοποιήσουν τη διαδικασία εκποίησης της μόνιμης κατοικίας «αφερέγγυων» δανειοληπτών. Μετά από κάποια -διαδικαστικής σημασίας- στάδια, που δεν μπορούν να υπερβούν τους έξι μήνες, δηλαδή το αργότερο τον Ιούλιο του 2015, θα έχουμε στην Κύπρο τους πρώτους άστεγους μετά το 1974.

Με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που δόθηκαν για αγορά πρώτης κατοικίας να πλησιάζουν το 50%, τόσο στα τραπεζικά ιδρύματα όσο και στο Συνεργατισμό, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τον όγκο της μαζικής προσφοράς ακινήτων που θα υπάρξει με τη έναρξη των πλειστηριασμών. Η αυξημένη προσφορά σε συνάρτηση με τη μειωμένη ζήτηση, λόγω της απουσίας ιδιωτών αγοραστών και των μηδενικών περιθωρίων χρηματοδότησης επίδοξων αγοραστών από τις κυπριακές τράπεζες, θα μειώσουν δραματικά τις πραγματικές αξίες των ακινήτων στην Κύπρο. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία «μαύρης τρύπας» ακάλυπτων ενυπόθηκων δανείων. Με ανάλογο τρόπο η PIMCO είχε εκτοξεύσει τις ανάγκες των κυπριακών τραπεζών σε €10 δισεκατομμύρια με θεωρητική μείωση 25% στις αξίες των ακινήτων.

 

Η γενική μείωση των τιμών των ακινήτων θα οδηγήσει ακόμα και «φερέγγυους» δανειολήπτες στην επιλογή της μη εξυπηρέτησης των δικών τους δανείων, εφόσον το χρεωστικό υπόλοιπο θα υπερβαίνει κατά πολύ την αξία του ακινήτου. Όπως ακριβώς ξεκίνησε, δηλαδή, η μεγάλη κρίση το 2008 στην Αμερική, που έμεινε γνωστή ως η «φούσκα των ακινήτων».

 

Αν, λοιπόν, ο στόχος είναι να απενεργοποιηθεί η «ωρολογιακή βόμβα» των μη εξυπηρετούμενων δανείων και συνεπώς η επιβίωση του τραπεζικού συστήματος, τότε το συγκεκριμένο νομοσχέδιο βρίσκεται στην αντίπερα όχθη και αντιπαλεύει τη στόχευση. Οι νέες ανάγκες για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που θα προκύψουν θα είναι τεράστιες και θα εκτοξεύσουν το δημόσιο χρέος, που κι αυτό με τη σειρά του θα καταστεί μη βιώσιμο με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το νομοσχέδιο αυτό θα είναι το δεύτερο και τελειωτικό χτύπημα στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, μετά την αποδοχή του «κουρέματος» που είχε ως επακόλουθο τη συντριβή της τραπεζικής πίστης.

 

Τέλος, το εν λόγω νομοσχέδιο, στην ουσία, καλεί τους ευάλωτους δανειολήπτες να πληρώσουν το ακριβότερο τίμημα για την κακοδιαχείριση συγκεκριμένων τραπεζιτών, χωρίς προηγουμένως να έχει τιμωρηθεί κανείς εξ αυτών.