Οι "εγγυήσεις", η Ανταλκίδειος Ειρήνη και η καταραμένη γενιά

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Κοτζιάς, θέτει επιτακτικά την ανάγκη κατάργησης των "εγγυήσεων"

Η ξεκάθαρη και επαναλαμβανόμενη τοποθέτηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, πως η Ελλάδα δεν επιθυμεί να διατηρήσει το ρόλο της "εγγυήτριας χώρας" στη μετά τη λύση εποχή, βάζει την Αθήνα ένα βήμα μπροστά από την Άγκυρα, όσον αφορά την ετοιμότητα για λύση και την εντιμότητα των προθέσεων. Καλώντας, λοιπόν,  η Αθήνα την Άγκυρα να πράξει το ίδιο, σε συνδυασμό με την άρνηση της τελευταίας να απεμπολήσει το δικαίωμα επέμβασης, γίνεται φανερό ότι η υστεροβουλία βρίσκεται στην τουρκική πλευρά.

Δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι είναι το δεύτερο εκ των τεσσάρων κειμένων που υπεγράφησαν στη Ζυρίχη στις 11 Φεβρουαρίου 1959 από τους Καραμανλή και Μεντερές, η "Συνθήκη Εγγύησης", που αποτέλεσε το "νομιμοποιητικό μανδύα" για το Πραξικόπημα και την Εισβολή το καλοκαίρι του 1974 και την έκτοτε διαίρεση της Κύπρου. Συνεπώς, θα πρόκειται για πρωτοφανή -εθνοκτόνα- ιστορική αφέλεια αν γίνει αποδεκτή μια λύση που θα διατηρεί τη σοβαρότερη παθογένεια (βλ. "εγγυήσεις") που δημιούργησε το πρόβλημα και αιματοκύλησε το νησί.

Η πρόταση του Νίκου Κοτζιά, πέραν των θετικών αποτελεσμάτων που μπορεί να έχει σε επίπεδο τακτικής και εντυπώσεων, κυρίως αναδεικνύει στην πραγματική και διεθνολογική του διάσταση το σημαντικότερο κεφάλαιο μιας ενδεχόμενης λύσης, που είναι η ασφάλεια. Η ασφάλεια θα αποτελέσει τον ακρογωνιαίο λίθο για τη σταθερότητα και την ευημερία του νησιού. Αν, λοιπόν, η Τουρκία διατηρήσει -με ή χωρίς επικοινωνιακό μανδύα- το ρόλο της "εγγυήτριας χώρας", η ασφάλεια θα τίθεται εσαεί υπό αμφισβήτηση. Αυτή η εμπειρική απειλή θα αποτελέσει, αναμφισβήτητα, το βατήρα για τον πολιτικό έλεγχο ολόκληρης της Κύπρου από την Άγκυρα.

Αν το "παράθυρο" επέμβασης παραμείνει ανοικτό, τότε κανείς δεν θα μπορεί να αποκλείσει ότι σε βάθος χρόνου (50, 100, 200 χρόνων) η Τουρκία δεν θα επαναλάβει μια ανάλογη εισβολή με αυτήν του 1974. Εκείνη η γενιά που θα βιώσει τις συνέπειες μιας νέας τραγωδίας θα στραφεί κριτικά προς την "καταραμένη" γενιά που προσυπέγραψε μια νέα "Ανταλκίδειο Ειρήνη". 

Ως "Ανταλκίδειο Ειρήνη" είχε παρομοιάσει τη Συμφωνία Ζυρίχης - Λονδίνου ο ηγέτης του κόμματος των Φιλελευθέρων Σοφοκλής Βενιζέλος, κατά τη θυελλώδη συνεδρία στη Βουλή των Ελλήνων που ακολούθησε την υπογραφή της συμφωνίας, απαντώντας στον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή που υποστήριξε ότι με τη συμφωνία αυτή έληξε με "αξιοπρεπή τρόπο" ο αγώνας της ΕΟΚΑ. Η επιλογή της παρομοίωσης από τον Βενιζέλο, προφανώς, δεν ήταν τυχαία, αφού με την Ανταλκίδειο Ειρήνη του 387 π.Χ. ο Πέρσης βασιλιάς Αρταξέρξης επαναβεβαίωνε τα δικαιώματά του στην Κύπρο.